Miesiąc: lipiec 2025

Wypadki komunikacyjne to sytuacje, których każdy kierowca wolałby uniknąć. Jednak nawet najbardziej doświadczonym uczestnikom ruchu drogowego mogą przydarzyć się nieprzewidziane zdarzenia. Dlatego tak ważne jest, aby mieć pewność, że w razie problemów posiadamy odpowiednią ochronę ubezpieczeniową. Jedną z obaw kierowców jest ta, czy ubezpieczenie OC obejmuje również przewóz pasażerów. Odpowiedź brzmi – tak – i to w sposób kompleksowy. W artykule wyjaśniamy, na czym dokładnie polega ta ochrona, kogo obejmuje, w jakich sytuacjach działa, a także kiedy może zostać ograniczona.

Kogo obejmuje ochrona OC – pasażerowie na pierwszym planie

Ubezpieczenie OC, czyli obowiązkowa polisa odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego, zostało stworzone przede wszystkim po to, by chronić osoby poszkodowane w wyniku wypadków drogowych. Co istotne, do tej grupy zaliczają się nie tylko piesi, rowerzyści czy kierowcy innych pojazdów, ale również pasażerowie znajdujący się w samochodzie sprawcy zdarzenia. To oznacza, że jeśli dojdzie do kolizji z winy kierowcy, jego pasażerowie mają pełne prawo do odszkodowania z polisy OC – zarówno za szkody na osobie, np. obrażenia, uszczerbek na zdrowiu, cierpienie fizyczne i psychiczne, jak i za zniszczone mienie, np. uszkodzony telefon czy bagaż.

W praktyce ubezpieczenie OC chroni nie tylko osoby trzecie, ale również pośrednio kierowcę. Jak to możliwe? Otóż dzięki tej polisie kierowca nie ponosi finansowej odpowiedzialności za wyrządzone szkody – to ubezpieczyciel wypłaca świadczenia poszkodowanym pasażerom. W rezultacie właściciel pojazdu nie musi martwić się pokrywaniem kosztów leczenia, rehabilitacji czy naprawienia szkód z własnej kieszeni. Jest to więc zarówno ochrona osób przewożonych, jak i zabezpieczenie dla samego kierującego.

Na jakiej zasadzie działa odpowiedzialność kierowcy wobec pasażerów?

Odpowiedzialność cywilna kierowcy wobec pasażerów oparta jest przede wszystkim na zasadzie ryzyka. W praktyce oznacza to, że poszkodowany pasażer nie musi wykazywać winy kierowcy, aby móc ubiegać się o odszkodowanie z jego OC. Wystarczy, że udowodni związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy ruchem pojazdu a powstałą szkodą. Taka konstrukcja prawna znacząco ułatwia dochodzenie roszczeń przez pasażerów, nawet w sytuacjach, gdy wypadek był wynikiem zdarzeń losowych, np. nagłe zderzenie ze zwierzęciem na drodze czy awaria pojazdu.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku tzw. przewozu grzecznościowego. To przypadki, kiedy kierowca nieodpłatnie, bezinteresownie i okazjonalnie przewozi pasażera – na przykład podwozi znajomego lub autostopowicza. W takich okolicznościach odpowiedzialność kierowcy oparta jest na zasadzie winy, a więc osoba poszkodowana musi wykazać, że kierowca prowadził pojazd w sposób nieostrożny, niewłaściwy czy niezgodny z przepisami. Choć to rozwiązanie może wydawać się mniej korzystne dla pasażerów, należy pamiętać, że nawet wtedy ubezpieczenie OC pozostaje w mocy, jeśli tylko zostanie potwierdzona wina kierującego.

Czym właściwie jest „ruch pojazdu” i dlaczego to tak istotne?

Pojęcie „ruchu pojazdu” w kontekście ubezpieczenia OC jest niezwykle szerokie i nie ogranicza się jedynie do sytuacji, kiedy auto jest w trakcie jazdy. W orzecznictwie oraz praktyce ubezpieczeniowej przyjmuje się, że „ruch” obejmuje również wiele innych czynności związanych z użytkowaniem samochodu, które mogą prowadzić do powstania szkody. Na przykład, za objęte ochroną OC uważa się zdarzenia mające miejsce podczas wsiadania do pojazdu i wysiadania z niego. Tak samo chronione są sytuacje związane z załadunkiem lub rozładunkiem samochodu, jak i momenty postoju czy zatrzymania auta. Praktycznym przykładem może być przypadek, w którym pasażer podczas otwierania drzwi uderza nimi w zaparkowany obok samochód – takie zdarzenie traktowane jest jako powiązane z ruchem pojazdu, a więc również objęte odpowiedzialnością z OC.

Tak szeroka interpretacja pojęcia „ruchu pojazdu” działa zdecydowanie na korzyść poszkodowanych pasażerów. Daje im pewność, że nawet w nieoczywistych okolicznościach mogą liczyć na wsparcie ubezpieczyciela i wypłatę stosownego odszkodowania. Dla kierowcy to natomiast gwarancja, że nawet w razie nieszczęśliwego wypadku nie zostanie sam z odpowiedzialnością finansową.

Kiedy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczenia?

Choć ubezpieczenie OC działa w szerokim zakresie i obejmuje większość zdarzeń związanych z ruchem pojazdu, istnieją pewne wyjątki, w których ubezpieczyciel może ograniczyć lub odmówić wypłaty odszkodowania. Przede wszystkim dotyczy to sytuacji, w których szkoda powstała wyłącznie z winy pasażera. W praktyce są to rzadko spotykane przypadki, jednak nie są one niemożliwe. Jednym z takich przykładów jest sytuacja, w której pasażer, bez zgody kierowcy, chwyta za kierownicę i doprowadza do wypadku. Wówczas trudno mówić o odpowiedzialności kierowcy, a ubezpieczyciel może uznać, że roszczenia nie są zasadne. Inna sytuacja, to gdy pasażer otwiera drzwi w sposób skrajnie nieodpowiedzialny, powodując poważną kolizję – również wówczas wina może leżeć po stronie osoby przewożonej.

Warto także pamiętać o tzw. przyczynieniu się do szkody. Jeśli pasażer przyczynił się do powstania szkody, np. nie zapiął pasów bezpieczeństwa lub rozpraszał kierowcę podczas jazdy, ubezpieczyciel może wypłacić odszkodowanie w mniejszym wymiarze. Nie oznacza to jednak całkowitej odmowy – przyczynienie wpływa jedynie na wysokość świadczenia, nie na prawo do jego otrzymania.

Dla pełnej ochrony warto również rozważyć wykupienie dodatkowego ubezpieczenia NNW (następstw nieszczęśliwych wypadków), które działa niezależnie od OC i zapewnia dodatkowe wsparcie finansowe w razie trwałego uszczerbku na zdrowiu, hospitalizacji czy śmierci uczestników wypadku – zarówno pasażerów, jak i kierowcy.

Ubezpieczenie OC to nie tylko ustawowy obowiązek każdego właściciela pojazdu, ale przede wszystkim skuteczny mechanizm ochrony życia, zdrowia i mienia osób uczestniczących w ruchu drogowym, w tym pasażerów. Dzięki OC poszkodowani pasażerowie mają prawo do odszkodowania za wszelkie doznane szkody, a kierowca zabezpieczenie przed finansowymi konsekwencjami nieszczęśliwego zdarzenia. Jako specjaliści Meritum Ubezpieczenia zachęcamy do świadomego korzystania z możliwości, jakie daje ubezpieczenie OC. A jeśli zależy Ci na jeszcze większym spokoju, warto rozważyć rozszerzenie ochrony o polisę NNW. Odpowiedzialność i przezorność za kierownicą to podstawa, a dobre ubezpieczenie to jej naturalne dopełnienie.

Planując podróż samochodem poza granice Polski, warto nie tylko skontrolować stan techniczny pojazdu czy zaplanować trasę, ale też upewnić się, że wszystkie formalności ubezpieczeniowe są w pełni dopełnione. Jednym z najczęściej pomijanych, a zarazem niezwykle istotnych dokumentów jest Zielona Karta. Dla wielu kierowców to nadal pojęcie nieco enigmatyczne, a nieznajomość zasad jej funkcjonowania może skutkować nie tylko nieprzyjemnymi niespodziankami na granicy, ale też poważnymi konsekwencjami finansowymi w razie wypadku. Wyjaśniamy, zatem, czym dokładnie jest Zielona Karta, kiedy jest potrzebna i jak ją uzyskać.

Zielona Karta – czym jest i po co ją mieć?

Zielona Karta, czyli Międzynarodowy Certyfikat Ubezpieczeniowy, to dokument potwierdzający, że posiadasz ważne ubezpieczenie OC pojazdu i że ubezpieczenie to jest honorowane w innych krajach należących do tzw. Systemu Zielonej Karty. Innymi słowy, działa ona jak międzynarodowy paszport Twojej polisy OC, pozwalając poruszać się samochodem za granicą bez konieczności wykupywania lokalnego ubezpieczenia komunikacyjnego w każdym odwiedzanym państwie. To rozwiązanie zostało wprowadzone po to, by uprościć podróżowanie samochodem między różnymi krajami i jednocześnie zagwarantować, że ewentualne szkody wyrządzone przez kierowcę z zagranicy zostaną pokryte przez jego rodzimego ubezpieczyciela. Dla kierowcy oznacza to mniej formalności, większe bezpieczeństwo prawne i komfort w sytuacjach awaryjnych.

Choć Zielona Karta może wydawać się reliktem przeszłości w dobie cyfryzacji i unifikacji europejskich przepisów, to wciąż jest obowiązkowa w wielu krajach poza Unią Europejską. Co ważne – brak jej posiadania może skutkować nie tylko koniecznością wykupienia drogiego ubezpieczenia granicznego, ale także mandatem lub odmową wjazdu na terytorium danego państwa.

Gdzie Zielona Karta jest potrzebna, a gdzie nie?

Najważniejsze pytanie, jakie powinien sobie zadać każdy kierowca planujący podróż zagraniczną brzmi – czy kraj, do którego jadę, wymaga Zielonej Karty? W większości państw europejskich, zwłaszcza tych należących do Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego, Zielona Karta nie jest już potrzebna. W tych krajach wystarczającym dokumentem potwierdzającym ważność OC jest polska polisa oraz same tablice rejestracyjne pojazdu. Do krajów, w których nie musisz posiadać Zielonej Karty należą między innymi Niemcy, Francja, Czechy, Austria, Włochy, Hiszpania, a także Norwegia, Szwajcaria czy Wielka Brytania. Podróżując do tych państw, możesz czuć się bezpiecznie bez dodatkowych formalności.

Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku krajów, które nie podpisały Porozumienia Wielostronnego, ale nadal uczestniczą w Systemie Zielonej Karty. Mowa tu o państwach takich jak Albania, Turcja, Mołdawia, Izrael, Maroko, czy Tunezja. Wjazd do tych krajów bez Zielonej Karty może oznaczać konieczność wykupienia tzw. ubezpieczenia granicznego, które jest nie tylko droższe, ale często obejmuje węższy zakres ochrony. Warto pamiętać, że sytuacja międzynarodowa może wpływać na możliwość podróży do niektórych państw – przykładowo Ukraina czy Białoruś. Niezależnie od planów, zawsze należy przed wyjazdem sprawdzić aktualne informacje na stronach Polskiego Biura Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (PBUK) lub bezpośrednio u swojego ubezpieczyciela.

Jak zdobyć Zieloną Kartę i ile to kosztuje?

Proces uzyskania Zielonej Karty jest prosty i zazwyczaj nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wystarczy skontaktować się ze swoim ubezpieczycielem – telefonicznie, mailowo lub osobiście – i złożyć odpowiedni wniosek. Większość towarzystw wydaje Zieloną Kartę bezpłatnie, jako dodatek do polisy OC, choć niektórzy ubezpieczyciele mogą pobierać symboliczną opłatę, szczególnie w przypadku wniosków składanych na ostatnią chwilę. Zielona Karta jest wystawiana na okres ważności danej polisy OC, ale nie krócej niż na 15 dni. Coraz częściej możliwe jest jej otrzymanie drogą elektroniczną w postaci pliku PDF, który należy wydrukować. Warto jednak zaznaczyć, że w wielu krajach wciąż wymaga się okazania Zielonej Karty w formie papierowej – oryginalnej lub wydrukowanej – dlatego zawsze warto mieć jej fizyczny egzemplarz w samochodzie. Dobrą praktyką jest złożenie wniosku o Zieloną Kartę przynajmniej tydzień przed planowanym wyjazdem. Pozwoli to uniknąć stresu i nieprzyjemnych niespodzianek, a jednocześnie zapewni, że dokument dotrze na czas – czy to pocztą, czy w wersji cyfrowej.

Wypadek za granicą – co robić, gdy masz Zieloną Kartę?

Mimo największej ostrożności, każdemu kierowcy może przytrafić się stłuczka lub poważniejszy wypadek, także za granicą. W krajach, gdzie obowiązuje Zielona Karta, jest ona kluczowym dokumentem potwierdzającym ubezpieczenie OC i znacznie ułatwia dalsze postępowanie. W pierwszej kolejności należy zabezpieczyć miejsce zdarzenia, oznaczyć je trójkątem ostrzegawczym i – jeśli to konieczne – udzielić pomocy poszkodowanym. Następnie powinno się wezwać policję – szczególnie, jeśli są ranni, powstały znaczne szkody lub nie ma zgody, co do przebiegu zdarzenia. Nie zapomnij spisać oświadczenia o kolizji – zawrzyj w nim dane uczestników, numery rejestracyjne, numer Zielonej Karty oraz opis sytuacji. Jeśli to możliwe, zrób zdjęcia miejsca wypadku. Taki komplet dokumentów będzie niezbędny do zgłoszenia szkody w Twoim towarzystwie ubezpieczeniowym. Zielona Karta jest tu nie tylko formalnością – dzięki niej ubezpieczyciel będzie mógł szybko i skutecznie pokryć szkody wyrządzone za granicą, bez potrzeby podejmowania dodatkowych działań administracyjnych w innym kraju.

Zielona Karta to niepozorny dokument, który może odegrać kluczową rolę podczas Twojej zagranicznej podróży samochodowej. Choć w wielu państwach europejskich nie jest już wymagana, to wciąż pozostaje obowiązkowa w kilku krajach poza UE i właśnie w tych przypadkach może uratować Cię przed dodatkowymi kosztami oraz kłopotami. Jeśli planujesz wyjazd do Albanii, Turcji, Izraela czy Tunezji – nie zwlekaj i skontaktuj się z Meritum Ubezpieczenia. Pomożemy Ci uzyskać Zieloną Kartę szybko, wygodnie i bez zbędnych formalności. Bo z nami zawsze jesteś odpowiednio przygotowany, niezależnie od tego, dokąd zmierzasz.